ΧΗΜΕΙΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

                                                          

ΟΞΕΑ - ΒΑΣΕΙΣ- PH

· ΟΞΙΝΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ

· ΒΑΣΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ

· PH



1. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ
1.1 ΤΙΤΛΟΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Πειραματική διερεύνηση
● Της γεύσης σε όξινα και βασικά διαλύματα

● Του χρώματος των δεικτών σε όξινα και βασικά διαλύματα

● Της αντίδρασης των οξέων με μέταλλα και με ανθρακικά άλατα

● Του PH

Στο εργαστήριο χημείας και στο εικονικό εργαστήριο του λογισμικού « Ο θαυμαστός κόσμος της χημείας για το Γυμνάσιο ».



1.2 ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ
Χημεία: Οξέα, Βάσεις.


1.3 ΤΑΞΗ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ
Γ΄ τάξης Γυμνασίου.


1.4 ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ ΜΕ ΤΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Προβλέπεται από το Α.Π η διδασκαλία της ενότητας «Οξέα και βάσεις» στην Γ΄γυμνασίου


1.5 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗ ΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ

Το μάθημα θα γίνει στο εργαστήριο χημείας ώστε τα παιδιά να εργαστούν σε ομάδες 3-4 ατόμων για το μετωπικό πείραμα και στη συνέχεια στην ίδια αίθουσα θα χρησιμοποιηθεί ένας υπολογιστής και ένας βιντεοπροβολέας (διαδραστικό πίνακα).

Κάθε ομάδα θα πραγματοποιήσει ένα διαφορετικό πείραμα που περιγράφεται στα φύλλα εργασίας.

Λογισμικό: « Ο θαυμαστός κόσμος της Χημείας για το Γυμνάσιο» που είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου: http://pi-schools.sch.gr/logismika1/gymnasio/

H συγκεκριμένη δραστηριότητα χρησιμοποιεί τα εικονικά εργαστήρια που υπάρχουν στην ενότητα «ΟΞΕΑ, ΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΛΑΤΑ».


1.6 ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

1. Να εξοικειωθούν με τη διαδικασία «πρόβλεψη-πειραματικός έλεγχος-εξήγηση» ως βασικό πυρήνα της πειραματικής διαδικασίας.

2. Να εξοικειωθούν με τη χρήση λογισμικών και ΤΠΕ

3. Να διαπιστώσουν οι μαθητές τη διαφορετική γεύση ανάμεσα στα οξέα και τις βάσεις.

4. Να εξοικειωθούν με τη χρήση των δεικτών σε όξινα και βασικά διαλύματα.

5. Να διαπιστώσουν οι μαθητές ότι τα οξέα αντιδρούν με κάποια μέταλλα όχι με την ίδια ένταση.

6. Να μετράνε στο εικονικό εργαστήριο το PH όξινων και βασικών δια/των με το πεχαμετρικό χαρτί και το ηλεκτρονικό πεχάμετρο.

7. Να ταξινομούν τα δ/τα ανάλογα με το PH σε όξινα ,βασικά και ουδέτερα



1.7 ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Η διδασκαλία του μαθήματος είναι αναγκαίο:

l.    να διασφαλίζει στο μαθητή τη μέθοδο να προσεγγίζει και να αξιοποιεί τη γνώση, για να ερμηνεύει φαινόμενα ή διαδικασίες που έχουν σχέση με το φυσικό περιβάλλον του

2.  να βασίζεται σε προηγούμενες γνώσεις, εμπειρίες και βιώματα του μαθητή

3.  να στηρίζεται στην αυτενέργεια του μαθητή, ο οποίος παρακινείται να προσδιορίζει και να αξιοποιεί πηγές πληροφόρησης σχετικές με τα θέματα που μελετά

5.  να συνδυάζει τη θεωρία με την πράξη,

6.  να παρέχει πληροφόρηση με εποπτικό τρόπο και

7.  να στοχεύει κυρίως στην απόκτηση κριτικής ικανότητας και δεξιοτήτων μεθοδολογικού χαρακτήρα.

Η διδακτική μέθοδος που ακολουθείται είναι η καθοδηγούμενη ανακάλυψη- Bruner.

1.7. ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ
Δύο διδακτικές ώρες για την εφαρμογή των δύο φύλλων εργασίας στην τάξη.

1o   ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΟΞΙΝΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ- ΒΑΣΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ



1.1 ΣΤΟΧΟΙ



1. Να διαπιστώσουν οι μαθητές την διαφορετική γεύση ανάμεσα στα οξέα και τις βάσεις

2. Να εντοπίσουν πειραματικά τις αλλαγές χρωμάτων ορισμένων δεικτών παρουσία οξέων ,βάσεων

3. Να διαπιστώσουν οι μαθητές ότι τα οξέα αντιδρούν με κάποια μέταλλα όχι με την ίδια ένταση .

4. Να διαπιστώσουν οι μαθητές ότι τα οξέα αντιδρούν με ανθρακικά άλατα .

               
12 ΠΡΟΒΛΕΨΗ (Δραστηριότητα 1)

Α. Ίσως έχεις παρατηρήσει ότι το λεμόνι, το ξίδι, τα πορτοκάλια έχουν χαρακτηριστική γεύση. Ποια πιστεύεις ότι είναι αυτή;
           

Αλμυρή ….

Ξινή……

Πικρή….

Γλυκιά ….

  Β1. Οι ουσίες αυτές με τη χαρακτηριστική γεύση υπάρχουν και στο εργαστήριο όπως το υδροχλωρικό οξύ, το θειϊκό οξύ και το νιτρικό οξύ. Τις παραπάνω ουσίες τις δοκιμάζουμε;
               

Ναι….

οχι .......

  Β2. Εκτός από τα οξέα υπάρχουν και άλλες ουσίες , οι βάσεις ,που περιέχονται στα υγρά για τζάμια, στα απορρυπαντικά, στα σαπούνια κλπ. Θα τα δοκιμάζατε ;

            

ΝΑΙ……….

ΟΧΙ………..

    

     Γ1. Αν έχει πέσει σαμπουάν στο στόμα σας , όταν κάνατε μπάνιο, τι γεύση είχε;

           

Πικρή σαπωνοειδή…

γλυκιά………

ξινή ………..

     Γ₂ . Έχει πέσει στα χέρια σας σαπούνι υγρό, απορρυπαντικό πιάτων,. Τι αίσθηση αφής νοιώθετε?

         

σαπωνοειδή……

τραχιά………

Λεία μεταλλική…..

         Δ.  Τι πιστεύετε ότι πρόκειται να συμβεί όταν προσθέτουμε λεμόνι σε κόκκινο λάχανο και σε τσάι;

                                         

Θα μεταβληθεί το χρώμα…

Δεν θα μεταβληθεί το χρώμα

                            

Οι ουσίες που περιέχονται στο τσάϊ και στο κόκκινο λάχανο ονομάζονται δείκτες. Τέτοιες ουσίες υπάρχουν και στο εργαστήριο όπως το βάμμα του ηλιοτροπίου, το μπλε της βρωμοθυμόλης και άλλα.

     Ε. Θεωρείτε ότι το χρώμα των δεικτών στις βάσεις είναι ίδιο με αυτό των οξέων;

                    

                       

ΝΑΙ……….

ΟΧΙ………..

      Ε1 .Σε τι δοχεία προτιμούμε να φυλάξουμε όξινες τροφές;

                   

Πλαστικά….

Μεταλλικά….

Γυάλινα….

      Ζ. Αν πέσει δ/μα υδροχλωρίου σε μάρμαρο τι πιστεύετε ότι θα συμβεί;

Διαβρώνεται….

Δεν παθαίνει τίποτα….

             

    1.3 Η Σχεδίαση Πειράματος Ελέγχου (Δραστηριότητα 2) 

Α. Με τα άλλα μέλη της ομάδας σου μπορεί να μην έχεις κάνει τις ίδιες προβλέψεις.

Συζητείστε και σχεδιάστε ένα πείραμα για να ελέγξετε αν οι προβλέψεις σας είναι σωστές.

Με λίγα λόγια να περιγράψεις ή να ζωγραφίσεις το πείραμα ελέγχου που προτείνεις:  Πριν πραγματοποιήσετε το πείραμα θα κουβεντιάσετε με όλη την τάξη την πρότασή σας ώστε όλα τα παιδιά της τάξης να συμφωνήσετε να κάνετε το ίδιο πείραμα.

1.4 ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ (Δραστηριότητα 3)

                                                    

      ΠΕΙΡΑΜΑ 1 

  Σε τρία ποτήρια προσθέτουμε χυμό λεμονιού, ξίδι και ένα κοκτέϊλ φρούτων 

  αντίστοιχα. Δοκιμάστε το περιεχόμενό τους. Τι παρατηρείτε; 

      ΠΕΙΡΑΜΑ 2 

Σε δυο δοκιμαστικούς σωλήνες τοποθετούμε στον ένα χυμό λεμονιού και στον άλλο διάλυμα Ajax(βάση). Προσθέτουμε και στους δύο δοκιμαστικούς σωλήνες κόκκινο λάχανο. Σημειώνουμε το χρώμα των διαλυμάτων στον παρακάτω πίνακα 

                                 

Δ/ΜΑ	ΧΡΩΜΑ
Χυμός λεμονιού
Ajax

        Η Πραγματοποίηση του Πειράματος στο Εικονικό Εργαστήριο                                                                                        


ΠΕΙΡΑΜΑ 3 

  Α. Προετοιμασία και εκτέλεση του πειράματος.
  Στο λογισμικό   ο θαυμαστός κόσμος της χημείας για το γυμνάσιο

  και στο κεφάλαιο για τις βάσεις ανοίγουμε το εικονικό εργαστήριο ΄΄παιχνίδι με τα χρώματα΄΄.

 Σε δύο ποτήρια ζέσης προσθέστε 20 ml διαλύματος υδροχλωρικού οξέος ,
20 ml διαλύματος υδροξειδίου του νατρίου ,20 ml διαλύματος νιτρικού οξέος , 20 ml διαλύματος           υδροξειδίου του καλίου αντίστοιχα. Στη συνέχεια ρίξτε μερικές σταγόνες του δείκτη Βάμμα του    ηλιοτροπίου. Γράψτε τα αντίστοιχα χρώματα που παρατηρείται στον παρακάτω πίνακα. Επαναλάβετε το πείραμα με τους άλλους δύο δείκτες

Συμπληρώστε τον παρακάτω πίνακα:

	ΔΕΙΚΤΗΣ    Βάμμα ηλιοτροπίου	ΔΕΙΚΤΗΣ Κόκκινο λάχανο	ΔΕΙΚΤΗΣ Μπλε της βρωμοθυμόλης
20 ml  HCl
20 ml  HNO3
20 ml  NaOH
20 ml  KOH

ΠΕΙΡΑΜΑ 4

Στο λογισμικό << ο θαυμαστός κόσμος της χημείας για το Γυμνάσιο>>
και στο κεφάλαιο για τα οξέα << Η σχέση τους με τα άλατα>>
ανοίγουμε το εικονικό εργαστήριο σελ. 2

Σε τέσσερα ποτήρια ζέσεως προσθέστε 20 ml διαλύματος υδροχλωρικού οξέος.

Να συμπληρώστε τον παρακάτω πίνακα:

           

ΑΡΧΙΚΟ	ΠΡΟΣΘΗΚΗ	ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ (ΝΑΙ ή ΟΧΙ)
20  ml  HCl	αργίλιο
20  ml  HCl	άργυρος
20  ml  HCl	σίδηρος
20  ml  HCl	χρυσός

    1.5 VIDEO 

Στο παραπάνω λογισμικό και στο κεφάλαιο οξέα στην ενότητα η σχέση τους με τα μέταλλα και άλλα παρακολουθήστε σε βίντεο την επίδραση υδροχλωρικού οξέος σε μάρμαρο. Τι παρατηρείτε; Ποιο είναι το αέριο που παράγεται;

Κάντε κλικ εδώ για το βίντεο

          

1.6 Έλεγχος των Προβλέψεων με τα Αποτελέσματα του Πειράματος (Δραστηριότητα 4)

Α. Είχες προβλέψει ότι το λεμόνι, το ξίδι, τα πορτοκάλια έχουν χαρακτηριστική γεύση

             

Αλμυρή ….

Ξινή……

Πικρή….

Γλυκιά ….

     
  Από το πείραμα διαπίστωσες ότι η γεύση είναι
                                             

Αλμυρή ….

Ξινή……

Πικρή….

Γλυκιά ….

    Β. Είχες προβλέψει ότι το χρώμα όταν προσθέτουμε λεμόνι σε κόκκινο λάχανο και σε τσάι;

Θα μεταβληθεί το χρώμα ..

Δεν θα μεταβληθεί το χρώμα.

  Από το πείραμα διαπίστωσες ότι το χρώμα όταν προσθέτουμε λεμόνι σε κόκκινο λάχανο και σε τσάι

Θα μεταβληθεί το χρώμα…..…

Δεν θα μεταβληθεί το χρώμα….

         
    Ε. Είχες προβλέψει ότι το χρώμα των δεικτών στις βάσεις είναι ίδιο με αυτό των οξέων;

ΝΑΙ………..

ΟΧΙ………..

   Ζ. Είχες προβλέψει ότι αν πέσει οξύ σε μάρμαρο , το μάρμαρο

 
                   

Διαβρώνεται….

Δεν παθαίνει τίποτα….

         Από το video διαπίστωσες ότι το μάρμαρο

         

Διαβρώνεται….

Δεν παθαίνει τίποτα….

  

                         
     

Αν η πρόβλεψή σου δεν συμφωνεί με τα αποτελέσματα του πειράματος,
πώς εξηγείς τις διαφορές που διαπίστωσες;



1.7 Συμπεράσματα (Δραστηριότητα 5 για τον διαδραστικό πίνακα) 

Συμπληρώστε τους παρακάτω χάρτες εννοιών

                                                                             

           

2ο   Φύλλο Εργασίας

2.1 ΣΤΟΧΟΙ

1.Να διαπιστώσουν οι μαθητές την αναγκαιότητα ύπαρξης κλίμακας μέτρησης οξύτητας – βασικότητας (PH)
2.Να μετράνε στο εικονικό εργαστήριο το PH όξινων και βασικών δια/των με το πεχαμετρικό χαρτί και το ηλεκτρονικό πεχάμετρο
3.Να ταξινομούν τα δ/τα ανάλογα με το PH σε όξινα ,βασικά και ουδέτερα


2.1 ΑΦΟΡΜΗΣΗ (δραστηριότητα 1α)
Μετά την προβολή των πέντε διαφανειών απαντήστε στις παρακάτω δύο ερωτήσεις:

ΟΞΥΤΗΤΑ- ΒΑΣΙΚΟΤΗΤΑ .ppt

Α Πιστεύτε ότι η βασικότητα και η οξύτητα είναι παράγοντες που επηρεάζουν σημαντικούς τομείς της Ζωής μας?

ΝΑΙ…………

οχι…………ι

B Πιστεύτε ότι θα ήταν αναγκαίο να μετράμε την οξύτητα-βασικότητα στο έδαφος, ενυδρείο , βροχή  κ.α

ΝΑΙ…………

οχι…………ι

 Μετά την προβολή των επόμενων δύο διαφανειών απαντήστε στο παρακάτω ερώτημα

OΞΥΤΗΤΑ -ΒΑΣΙΚΟΤΗΤΑ.ppt

Α. Τι τιμές παίρνει η κλίμακα μέτρησης οξύτητας-βασικότητας

Από 1… 7	Από 0…14
Από 1…..14	Από 0….7

        

2.3 ΠΡΟΒΛΕΨΗ (δραστηριότητα 1β)

Α. Με ποιο όργανα πιστεύεις πως θα μετρούσαμε μα μεγαλύτερη ακρίβεια το PH ενός διαλύματος

Πεχαμετρικό χαρτί…………

Ηλεκτρονικό πεχάμετρο…………ι

Β. Τι τιμή PH πιστεύετε ότι θα είχε ένα δ/μα που δεν είναι ούτε όξινο ούτε βασικό

 

Κάτω από 7….

Ίσο με 7…..

Πάνω από 7……ι

Γ. Τι τιμή PH πιστεύετε ότι θα είχε ένα δ/μα όξινο

Κάτω από 7….

Ίσο με 7…..

Πάνω από 7……ι

  Δ. Τι τιμή PH πιστεύετε ότι θα είχε ένα δ/μα βασικό

Κάτω από 7….

Ίσο με 7…..

Πάνω από 7……ι

2.4 Η Σχεδίαση Πειράματος Ελέγχου (δραστηριότητα 2) 

. Με τα άλλα μέλη της ομάδας σου μπορεί να μην έχεις κάνει τις ίδιες προβλέψεις. Συζητείστε και σχεδιάστε ένα πείραμα για να ελέγξετε αν οι προβλέψεις σας είναι σωστές.
Με λίγα λόγια να περιγράψεις ή να ζωγραφίσεις το πείραμα ελέγχου που προτείνεις:


Πριν πραγματοποιήσετε το πείραμα θα κουβεντιάσετε με όλη την τάξη την πρότασή σας ώστε όλα τα παιδιά της τάξης να συμφωνήσετε να κάνετε το ίδιο πείραμα.



2.5 Η Πραγματοποίηση του Πειράματος στο Εικονικό Εργαστήριο (δραστηριότητα 3)

ΠΕΙΡΑΜΑ 1

Α... Προετοιμασία και εκτέλεση του πειράματος.

Στο λογισμικό « Ο θαυμαστός κόσμος της Χημείας για το Γυμνάσιο » πηγαίνετε στην ενότητα <<ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΑΛΑΤΑ >> στη συνέχεια στο κεφάλαιο << ΟΞΕΑ >> , << ΠΟΣΟ ΕΝΤΟΝΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΕΧΟΥΝ_PH >> ,στη σελίδα 5 ανοίγουμε το ΕΙΚΟΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 

 



      B . Διαβάζουμε τις οδηγίες χρήσης του εργαστηρίου και συμπληρώνουμε τον πίνακα

ΔΙΑΛΥΜΑ	PH (ηλεκτρονικό πεχάμετρο )	PH (πεχαμετρικό χαρτί)
Χυμός λεμόνι
ούρα
ξύδι
Υδροχλωρικό οξύ
Νερό βρύσης
Απεσταγμένο νερό
ασβεστόνερο
σαπουνόνερα
Καυστικό νάτριο
Αίμα

     
  2.6       Έλεγχος των Προβλέψεων με τα Αποτελέσματα του Πειράματος   (δραστηριότητα 4)

Α. Είχες προβλέψει πως θα μετρούσαμε με μεγαλύτερη ακρίβεια να μετρήσουμε το PH ενός διαλύματος με

Πεχαμετρικό χαρτί…………

Ηλεκτρονικό πεχάμετρο…………ι

Από το πείραμα διαπίστωσες ότι μετράμε με μεγαλύτερη ακρίβεια το PH ενός διαλύματος με

Πεχαμετρικό χαρτί…………

Ηλεκτρονικό πεχάμετρο…………ι

Β. Είχες προβλέψει ότι η τιμή PH που θα είχε ένα δ/μα που δεν είναι ούτε όξινο ούτε βασικό

Κάτω από 7….

Ίσο με 7…..

Πάνω από 7……ι

Από το πείραμα διαπίστωσες ότι η τιμή PH που θα είχε ένα δ/μα που δεν είναι ούτε όξινο ούτε βασικό είναι

Κάτω από 7….

Ίσο με 7…..

Πάνω από 7……ι

Γ. Είχες προβλέψει ότι η τιμή PH που θα είχε ένα δ/μα όξινο

Κάτω από 7….

Ίσο με 7…..

Πάνω από 7……ι

Από το πείραμα διαπίστωσες ότι η τιμή PH που θα είχε ένα δ/μα όξινο

Κάτω από 7….

Ίσο με 7…..

Πάνω από 7……ι

Δ Είχες προβλέψει ότι η τιμή PH που θα είχε ένα δ/μα βασικό

Κάτω από 7….

Ίσο με 7…..

Πάνω από 7……ι

Από το πείραμα διαπίστωσες ότι η τιμή PH που θα είχε ένα δ/μα βασικό είναι:

Κάτω από 7….

Ίσο με 7…..

Πάνω από 7……ι

Αν η πρόβλεψή σου δεν συμφωνεί με τα αποτελέσματα του πειράματος,

πώς εξηγείς τις διαφορές που διαπίστωσες;

2.7. Συμπεράσματα   (δραστηριότητα 5)

Τα δ/τα ανάλογα με το PH τους τα ταξινομούμε σε

Ουδέτερα αν PH……….7

Όξινα αν PH………...7

Βασικά αν PH………7

 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Α. Αξιολόγηση από τον εκπαιδευτικό:

1. Οι διδακτικοί στόχοι που τέθηκαν επιτυγχάνονται;……………………………………………………
2. Ποιοι διδακτικοί στόχοι επιπλέον αυτών που τέθηκαν μπορούν να επιτευχθούν με την συγκεκριμένη δραστηριότητα  …………………………………………………. 
3. Με ποια δραστηριότητα κρίνετε ότι μπορούν να επιτευχθούν καλύτερα οι διδακτικοί στόχοι που τέθηκαν; ……………………………………………………………… 
4.  Η πειραματική διάταξη παρουσιάζει κάποιο πρόβλημα; Αν ναι πιο;…………………………………………………. 
5. Το λογισμικό που χρησιμοποιείται παρουσιάζει κάποιο πρόβλημα; Αν ναι πιο; …………………………………………………………………… 
6. Από την πειραματική διαδικασία και την επεξεργασία των δεδομένων μέσω του εκπαιδευτικού λογισμικού, αναδεικνύεται ο επικυρωτικός ρόλος του πειράματος και η λογική της μέτρησης φυσικών μεγεθών;…………………………………………………………………………….. 
7. Αναδεικνύεται η μέθοδος διερεύνησης του ρόλου διαφόρων παραγόντων με στόχο την ερμηνεία των πειραματικών δεδομένων και τη βέλτιστη συμφωνία τους με τις θεωρητικές προβλέψεις; ……………………………………………………… 
8. Προτείνετε τρόπους ανασυγκρότησης του σεναρίου (στόχων, πειραματικής διάταξης, εκτελέσιμου αρχείου), ώστε να εμπλουτιστεί με νέες δραστηριότητες και να βελτιωθεί ως εργαλείο διδασκαλίας στην ίδια θεματική περιοχή και για το ίδιο γνωστικό επίπεδο μαθητών. …………………………………………………………………….

Β. Αξιολόγηση από τους μαθητές:

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1. Αναπτύξαμε ένα σαφές πλάνο πριν ξεκινήσουμε;
2. Είχε κάθε ομάδα συγκεκριμένα πράγματα να κάνει
3. Μπορέσατε να δουλέψετε ως ομάδα;
4. Συζητήσατε το σκοπό για τον οποίο κάνατε την δραστηριότητα;
5. Υπήρξε κάποια υπόθεση που διατυπώθηκε;
6. Πόσο καλά προβλέψατε αυτά που συνέβησαν
7. Οι οδηγίες ακολουθήθηκαν επακριβώς;
8. Πόσο καλά χρησιμοποιήσατε τον εξοπλισμό και τα υλικά;
9. Πήρατε όλα τα μέτρα ασφαλείας;
10. Ήταν οι μετρήσεις σας ακριβείς;
11. Πόσο σωστές ήταν οι καταγραφές των δεδομένων;
12. Καθαρίσατε επιμελώς το εργαστήριο μετά την δραστηριότητα;
13. Εξετάζατε τα δεδομένα προσεκτικά για να εντοπίσετε το νόημά τους;
14. Χρησιμοποιήσατε αποδεκτές τεχνικές για την ανάλυση των δεδομένων;
15. Ήταν τα αποτελέσματα σύμφωνα με τα δεδομένα;
16. Εξετάσατε την αρχική σας υπόθεση;
17. Άλλο:

Αραίωση διαλυμάτων βάσεων και pH - Φύλλο εργασίας

Γνωστικό αντικείμενο:  To pH των βασικών διαλυμάτων

Λογισμικό         χημεία Β-Γ γυμνασίου 

ΤάξηΓ΄   Γυμνασίου

Διδακτική ενότητα    Ενότητα 1: ΟΞΕΑ, ΒΑΣΕΙΣ ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΑΛΑΤΑ

Απαιτούμενος χρόνος   10 λεπτά 

Ειδικοί διδακτικοί στόχοι

1. Να εξοικειωθούν οι μαθητές με τη χρήση του πεχαμέτρου για τη μέτρηση του pH
2. Να κατανοήσουν οι μαθητές τη σχέση της τιμής του pH με τη βασικότητα των διαλυμάτων
3. Να κατανοήσουν οι μαθητές τη μεταβολή του pH με την αραίωση του διαλύματος

Αναλυτική περιγραφή

Στην προσομοίωση "Αραίωση διαλυμάτων βάσεων και pH" έχετε στη διάθεσή σας δύο διαλύματα βάσεων, καθαρό νερό και το πεχάμετρο.
Μπορείτε να προσθέτετε 20 mL διαλύματος βάσης σε ένα ποτήρι και στη συνέχεια να μετρήσετε το pH με το πεχάμετρο.
Στη συνέχεια προσθέτετε σταδιακά μια ποσότητα 20 mL νερού για να αραιώσετε το διάλυμα και μετράτε ξανά το pH.
Μπορείτε να επαναλάβετε το πείραμα, ή να εκτελέσετε ένα νέο, σε ένα νέο άδειο ποτήρι. Αν έχουν εξαντληθεί τα ποτήρια, δεν έχετε παρά να αδειάσετε ένα ή περισσότερα από αυτά στη φιάλη συλλογής αποβλήτων.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Διαβάστε προσεκτικά τις οδηγίες επιλέγοντας "Οδηγίες" στο παράθυρο της προσομοίωσης.

Δραστηριότητες

Πείραμα 1

• Προσθέστε σε ένα ποτήρι ζέσης 20 mL νερού και μετρήστε το pH με το πεχάμετρο.
• Προσθέστε στο ίδιο ποτήρι ζέσης άλλα 20 mL νερού και μετρήστε το pH με το πεχάμετρο.

ΠΕΙΡΑΜΑ 1
ΑΡΧΙΚΟ	ΠΡΟΣΘΗΚΗ	ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ pH
Νερό	Τίποτα	...
Νερό	Νερού	...

Πείραμα 2

• Προσθέστε σε ένα ποτήρι ζέσης ένα διάλυμα βάσης και μετρήστε το pH με το πεχάμετρο.
• Προσθέστε στο ίδιο ποτήρι ζέσης μια δεύτερη ποσότητα 20 mL διαλύματος της ίδιας βάσης και μετρήστε το pH με το πεχάμετρο.
• Σημειώστε στον παρακάτω πίνακα τις παρατηρήσεις σας.

ΠΕΙΡΑΜΑ 2
ΑΡΧΙΚΟ	ΠΡΟΣΘΗΚΗ	ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ pH
20 mL διαλύματος βάσης	Τίποτα	....
"	20 mL διαλύματος βάσης	....

Πείραμα 3

• Προσθέστε σε ένα ποτήρι ζέσης ένα διάλυμα βάσης και μετρήστε το pH με το πεχάμετρο.
• Προσθέστε στο ίδιο ποτήρι ζέσης σταδιακά ποσότητες 20 mL νερού για να αραιώσετε το διάλυμα και μετρήστε κάθε φορά το pH με το πεχάμετρο.
• Σημειώστε στον παρακάτω πίνακα τις παρατηρήσεις σας.
• Επαναλάβετε αν θέλετε τη διαδικασία με άλλο διάλυμα βάσης.

ΠΕΙΡΑΜΑ 3
ΑΡΧΙΚΟ	ΠΡΟΣΘΗΚΗ	ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ pH
20 mL διαλύματος βάσης	Τίποτα	....
"	20 mL νερού	...
"	40 mL νερού	...
"	60 mL νερού	...
"	80 mL νερού	...

Ερωτήσεις

Αφού συμπληρώσετε τους πίνακες επιλέξτε τη σωστή απάντηση στις παρακάτω ερωτήσεις.

Ερώτηση	Απάντηση
To pH των βασικών διαλυμάτων είναι μεγαλύτερο από 7	Ναι
	Όχι
Το pH του καθαρού νερού είναι 7	Ναι
	Όχι
Το pH του καθαρού νερού είναι πάντα 7, ανεξάρτητα από την ποσόστητά του	Ναι
	Όχι
Το pH ενός βασικού διαλύματος είναι ανεξάρτητο από την ποσόστητά (όγκο) του διαλύματος	Ναι
	Όχι
Το pH ενός βασικού διαλύματος μειώνεται με τη προσθήκη νερού (αραίωση)	Ναι
	Όχι
Η βασικότητα ενός όξινου διαλύματος μειώνεται με την προσθήκη νερού (αραίωση)	Ναι
	Όχι